درنگی بر اوصاف امام علی (ع) و شیعیانش:

علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را/ که به ماسوا فکندی همه سایه هما را/ دل اگر خداشناسی همه در رخ علی بین/ به علی شناختم من به خدا قسم خدا را/ نه خدا توانمش خواند نه بشر توانمش گفت/ متحیرم چه نامم شه ملک لافتی را

حضرت علی (ع) در روز جمعه، سیزدهم ماه رجب، سی سال پس از عام الفیل در شهر مکه و در کعبه به دنیا آمد. نوشته‌اند رسول اکرم هنگام ولادت امام علی (ع) سی‌ ساله بوده‌ است و 10 سال پس از میلاد علی (ع) مبعوث می شوند و امیرالمومنین نیز در سن 10 سالگی بعنوان اولین مرد به ایشان ایمان می آورند. شهادت حضرت هم در مسجد بود یعنی ولادت و شهادت هر دو در خانه خدا صورت میگیرد.

اوصافی برای علی (ع) هست که روی کره زمین برای احدی نیست: 1- دیوار کعبه برای احدی شکافته نشد. 2- حضرت امیر(ع) هم همسر شهید است. هم پدر شهید است. هم برادر شهید است. برادرش جعفر طیار شهید شد. هم خودش شهید است. این هم چه شهدایی! زهرا معصوم بود. خود حضرت علی (ع) معصوم است. امام حسن معصوم است. امام حسین معصوم است. یعنی در تاریخ انسانیت منحصر به فرد است. 3- تنها کسی که حاضر شد جای پیغمبر بخوابد، لیله المبیت مخصوص حضرت علی (ع) است.4- در جنگ خندق، جنگ خندق (احزاب هم می گویند چون سه حزب شریک شدند. حزب یهود، حزب مشرکین، حزب منافقین)، قهرمان آن زمان هم عمربن عبدود بود. هیچکس جرأت نمی کرد. حضرت علی (ع) در مقابلش رفت و خطاب آمد: «ضربه علی (ع) یوم الخندق افضل من عباد الثقلین» یعنی یک شمشیر حضرت علی (ع) که ضربت می زد از عبادت جن و انس ارزشش بیشتر است. شرایط، شرایط حساسی بود.

اوصاف علی به گفتگو ممکن نیست/ گنجایش بحر در سبو ممکن نیست/

ماندم که علی را به چه تشبیه کنم/ تشبیه علی جز به علی ممکن نیست.

شیعه و اقسام آن:

شیعه در لغت به معنای پیرو و تابع است. اصطلاحاً به پیروان خاندان عصمت و طهارت شیعه می‌گویند. در حدیث ام سلمه از رسول خدا (ص) آمده است: "شیعه علی هم الفائزون یوم القیامه؛ پیروان علی (ع) تنها کسانی اند که در روز قیامت اهل نجاتند ".
جابربن عبدالله انصاری می‌گوید: نزد رسول خدا (ص) بودم که علی (ع) از دور نمایان شد. پیغمبر فرمود: "سوگند به آنکه جانم به دست او است! این شخص و شیعیانش در قیامت رستگار خواهند بود"

شیعه اقسامی دارد: الف) شیعیان جغرافیایی: افرادی که در کشور شیعه نشین متولّد شده و از لحاظ آماری جزءِ افراد آن کشور محسوب می‌شوند.

ب) شیعیان ارثی: افرادی که پدر و مادرشان شیعه بوده و در دامان آنان متولّد و پرورش یافته‌اند.

ج) شیعیان لفظی: افرادی که به زبان می‌گویند که ما شیعه علی بن ابی طالب (علیهما السلام) هستیم، امّا در عمل خلاف سیره حضرت زندگی می‌کنند.

د) شیعیان سطحی: شیعیانی که عملشان سطحی است و به عمق معنی تشیّع نرسیده‌اند. از تشیّع فقط عزاداری و توسّلات و امثال اینها را بلد هستند، امّا از صفات واقعی شیعه در آنها خبری نیست.

هـ) شیعیان واقعی: کسانی که با معارف الهیّه و مکتب اهل بیت (علیهم السلام) آشنا هستند و روایاتی که از ائمه معصومین(ع) درباره علائم شیعه واقعی در کتاب های حدیثی(کتاب «صفات شیعه» از شیخ صدوق) نقل شده، بهترین معیار برای ارزیابی شیعیان است:

-       امام جعفر صادق(ع) فرمود: «من امام کسی هستم که از من پیروی کند». پیروان و شیعیان ائمه معصومین(ع) زمانی میتوانند خود را شیعه راستین و پیرو واقعی بدانند که به دستورات آنان جامه عمل پوشانده و به فرموده امام صادق(ع) زینت امامان خود باشند. آن حضرت خطاب به شیعیان فرمود: ای گروه شیعه، زینت ما باشید نه باعث ملامت و سرزنش ما (کونوا لنا زینا و لا تکونوا علینا شینا)، با مردم نیکو سخن بگویید و زبانتان را حفظ کنید و آن را از زیاده روی و زشت گویی بازدارید.

-       ابو اسامه بن زید یکی از یاران امام ششم می گوید: امام صادق(ع) فرمود سلام مرا به هر کسی که پیرو ماست و به گفته های ما گوش می کند، ابلاغ کن و از طرف من بگو که شما را به پرهیزکاری در دینتان و تلاش و کوشش در راه خدا و راستگویی و امانت داری و سجده های طولانی و نیکو همسایه داری سفارش می کنم.

-       امام ششم در ادامه فرمود: زیرا هر گاه کسی از شما در دینش ورع داشته باشد و راست بگوید و امانت را رد کند و اخلاقش را با مردم نیکو گرداند، مردم می گویند «این، جعفری مذهب است و این، مرا شادمان می سازد و از بابت آن شادمان می شوم» و می گویند «این است روش ادب و تربیت جعفر صادق»، ولی اگر برخلاف این باشد، گرفتاری آن به من می رسد و گفته میشود که این هم اثر تربیتی اوست!

-       امام صادق (ع) در روایتی دیگر به شیعیان سفارش کردند: با رفتارتان دعوت کننده دیگران باشید (جاذبه داشته باشید) تا آنان از شما پرهیزکاری و تلاش و نماز و نیکی بینند که این، بیشتر دیگران را دعوت می کند.

-       ایشان همچنین حفظ نماز و اسرار و مواسات (به هم کمک کردن) را از ویژگی های پیروان خود دانسته و فرمود: شیعیان ما را در سه وقت امتحان کنید؛ در وقت نماز که چگونه بر آن محافظت می کنند، در نزد اسرار آنها که چگونه آن را از دشمنان ما حفظ می کنند و در نزد اموالشان که چگونه بوسیله آن با برادران خویش همدردی می کنند.

-       همچنین امام صادق(ع) به شیعیان سفارش کردند تا عفت و حیا را سرمشق خود سازند و فرمود: همانا شیعه علی (ع) کسی است که عفت شکم و دامن دارد، تلاشش زیاد و عملش برای خدا باشد و امید ثواب از او داشته باشد و از عقابش بترسد. پس اگر چنین افرادی را دیدی آنها شیعیان جعفر(ع) می باشند.

-       امام رضا (ع) درباره صفات شیعیان فرمود: کسی که به زبان (شیعه بودن را) اظهار کند و در رفتار مخالف ما و رفتار ما باشد؛ از شیعیان ما نیست؛ شیعه کسی است که با زبان و قلبش موافق ما باشد و از آثار ما پیروی نماید و طبق رفتار ما رفتار کند.

-       همچنین آن حضرت گروهی را مورد لعن و نفرین قرار داده و فرمود: گروهی خیال می کنند که من امام آنها هستم. به خدا قسم من امام آنها نیستم. نفرین خدا بر آنها باد. (زیرا) هر گاه رازی را پنهان می کنم؛ آنها آشکار می کنند. من می گویم چنین و چنین است و آنها می گویند چنین و چنان اراده کرده است. همانا من امام کسی هستم که از من پیروی کند.

-       ایشان در روایتی دیگر فرمودند: دروغ گفته است کسی که می پندارد از شیعیان ماست ولی چنگ به ریسمان دیگران میزند.

-       زمانیکه گروهی از شیعیان در نزد امام صادق(ع) مورد تعریف و تمجید قرار گرفتند، آن حضرت پرسید «عیادت ثروتمندان آنها از فقرا چگونه است؟» گفته شد که کم است و امام سوال کردند «دیدن و سر زدن ثروتمندان آنها از فقرا چگونه است؟» که عرض کردند اندک است و آن حضرت پرسیدند «کمک کردن ثروتمندان آنها نسبت به فقرایشان چگونه است؟» گفتند که شما اخلاقی را بیان می کنید که نزد ما کم است و امام در کمال تعجب پرسیدند «پس چگونه آنها خود را شیعه میپندارند؟»

 یا علی